W artykule opisujemy ogólne zalecenia żywieniowe w trakcie chemioterapii. Dieta powinna być wysokoenergetyczna, wysokobiałkowa i jednocześnie łatwostrawna (odpowiednio zbilansowana). Powinna zawierać produkty ze wszystkich grup spożywczych. Należy zwiększyć ilość posiłków w ciąg dnia (do 6 ? 8), równocześnie zmniejszając ich objętość. Potrawy powinny być urozmaicone, jak również powinny atrakcyjnie wyglądać i mieć miły zapach.
Posiłki należy komponować z produktów jak najwyższej jakości oraz jak najmniej przetworzonych. Nie ma przeciwwskazań do spożywania warzyw czy owoców na surowo jeśli nie powoduje to żadnych objawów lub dolegliwości. Jeśli jednak nie jest to możliwe z uwagi na umiejscowienie nowotworu w obrębie przewodu pokarmowego, bądź występowania owrzodzeń w jamie ustnej lub biegunek ? owoce i warzywa należy podawać w postaci gotowanej, przecieranej (jako soki, galaretki i kisiele ? domowej roboty).
Zwiększenie spożycia warzyw i owoców (do około 500 g dziennie ? obrane ze skóry) może nieco uzupełniać straty witamin i składników mineralnych, traconych przy występowaniu wymiotów czy biegunek. Nasiona roślin strączkowych należy eliminować z diety wówczas, gdy nasilają niekorzystne objawy, jeśli są dobrze tolerowane można stosować niewielkie ich ilości.
Ponadto należy zadbać o odpowiednią podaż pełnowartościowego, łatwoprzyswajalnego białka (tj. chude mleko i przetwory mleczne; fermentowane i naturalne przetwory mleczne; chude mięso drobiowe ? indyk, kura; mięso z królika; ryby morskie, niewielka ilość jaj gotowanych na miękko; mleko sojowe lub serki tofu itp.), które ułatwi odbudowywanie zniszczonych przy okazji chemioterapii zdrowych komórek organizmu.
Należy wyeliminować smażenie, zastępując je gotowaniem w wodzie i na parze, pieczeniem w pergaminie lub w naczyniu żaroodpornym. Z kolei zaburzenia odczuwania smaku można łagodzić poprzez podawanie choremu produktów kwaśnych. W przypadku odczuwania metalicznego posmaku w ustach po spożyciu posiłków należy zachęcać pacjenta do częstego płukania ust i mycia zębów po każdym posiłku. Natomiast do potraw, które wydają się gorzkie można dodać niewielką ilość miodu naturalnego, suszonych (bez dodatku cukru) lub świeżych, dojrzałych owoców (najlepiej obranych ze skóry).
Mięso drobiowe i ryby można doprawić sokiem ananasowym lub świeżo przygotowanym sosem sojowym. Na 2 godziny przed planowanym zabiegiem chemioterapii i tuż po nim nie należy spożywać pokarmu. Nie należy również spożywać alkoholu w trakcie chemioterapii.
o autorze:
absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Wydziału Nauki o Zdrowiu. Autorka i współautorka wielu prac naukowych, członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Obecnie zajmuje się edukacją i poradnictwem dietetycznym pacjentów onkologicznych, uwzględniając ich indywidualne potrzeby żywieniowe, związane z aktualnym stanem zdrowia (dietetyk w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie ? Klinika Onkologii). Jednocześnie dietetyk w Poradni Nefrologiczno ? Transplantacyjnej w Warszawie, gdzie konsultuje i monitoruje stan odżywienia oraz sposobu odżywiania się pacjentów po przeszczepieniu wątroby/nerki oraz chorych z przewlekłą niewydolnością nerek, leczonych zachowawczo bądź poddanych dializoterapii. Ponadto pracownik naukowo ? dydaktyczny w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, gdzie oprócz realizacji zajęć dydaktycznych, prowadzi prace naukowo ? badawcze w zakresie subiektywnej oceny jakości życia w chorobach przewlekłych.
dr n. o zdrowiu Marta Dąbrowska?Bender - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
